gru-2015
Życzenia świąteczne z karpiem w tle :)
Regionalne Centrum Promocji Obszaru Natura 2000 Tarnobrzeska Dolina Wisły w Tarnobrzegu pragnie wszystkim miłośnikom przyrody złożyć najserdeczniejsze życzenia zdrowych, rodzinnych i pogodnych Świąt Bożego Narodzenia oraz optymizmu, rozwoju i sukcesów w nadchodzącym Nowym Roku.
Święta Bożego Narodzenia to czas, gdy w większości polskich rodzin na wigilijnym stole pojawiają się potrawy z karpia. Jest to ryba popularna, prawie wszystkim znana, ale warto wiedzieć, skąd pochodzi i jakie są jej gatunki.
W Polsce karp pod kątem przyrodniczym jest gatunkiem obcym. Pierwotnie obszar występowania dzikiej formy karpia – tzw. sazana – rozciągał się od zlewiska Morza Czarnego, aż po wschodnie Chiny. Najwcześniej, już w V w. p.n.e., karp został udomowiony w Chinach. Po Europie gatunek ten rozprzestrzenił się dzięki Rzymianom, a na ziemie polskie został sprowadzony pomiędzy XII, a XIII w. przez zakon Cystersów. W XVI wieku najważniejszym ośrodkiem hodowli karpia był Zator, skąd na dwór królewski w Krakowie trafiało kilkadziesiąt ton tej ryby rocznie. Do dzisiaj karp z okolic Zatora nazywany jest królewskim.
Również okolice Tarnobrzega zasobne są w stawy hodowlane – w Zawidzy w woj. świętokrzyskim, na podkarpaciu w miejscowościach: Babule, Krasiczyn, Jamnica. Duży kompleks stawów hodowlanych znajduje się w blisko położonych Budach Stalowskich. Powstał on w okresie dwudziestolecia międzywojennego z inicjatywy rodziny Tarnowskich. W miejscu, gdzie kiedyś szumiały stare lasy Puszczy Sandomierskiej, zbudowano 23 stawy o pow. około 760 ha. Warto zaznaczyć, że w ich otoczeniu rozwinęła się bardzo interesująca bioróżnorodność, która skupia wiele cennych i rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Stawy są siedliskiem grzybienia białego oraz miejscem do życia, żerowania, odpoczynku i rozwoju licznych ptaków, tj. bąki, czaple, perkozy, błotniaki, bieliki, bociany czarne, rybołowy, kormorany, rybitwy, mewy, liczne kaczki i wiele innych.
Wracając do karpia – ze względu na ilość oraz kształt łusek, wyróżnia się kilka form hodowlanych karpi m.in.: karp dziki (sazan), karp pełnołuski, karp bezłuski (skórzak, golec) i lustrzeń lampasowy.
Ciało karpia dzikiego ma kształt cylindryczny, a grzbiet jest niski, co jest wyrazem przystosowania tej ryby do pływania w nurcie rzeki. Sazan różni się od form hodowlanych niskim ciałem i ubarwieniem. Jego grzbiet jest ciemny, zielonobrązowy lub szarozielony, boki jaśniejsze, brudnooliwkowobrązowe, a brzuch żółtobiały lub kremowy.
Forma hodowlana karpia pełnołuskiego jest mocno wygrzbiecona, szaroniebieski grzbiet wznosi się stromo za głową, brzuch jest najczęściej wysklepiony, żółtawy, boki zielononiebieskawe.
Karp bezłuski pozbawiony jest łusek. Ułuszczenie karpia jest kontrolowane przez kilka genów alleli wywołujących bezłuskowość. Ułuszczenie wpływa na żywotność, wzrost i budowę płetw.
Karp lustrzeń charakteryzuje się silnie wygrzbieconym ciałem i rzędem dużych łusek po bokach ciała i koło głowy, łuski układają się wzdłuż linii bocznej (karp lampasowy), lub tuż pod linią grzbietową (karp siodełkowy).
Niektóre z tych gatunków można oglądać w akwarium w naszym Centrum Natura 2000
Invalid Displayed Gallery
.