Europejska Sieć Ekologiczna

NATURA 2000

Tarnobrzeska Dolina Wisły

PLH 180049 Specjalny Obszar Ochrony (SOO)

Obszar który zajmuje Tarnobrzeska Dolina Wisły to międzywale rzeki Wisły w całości położony na terenie Kotliny Sandomierskiej, Niziny Nadwiślańskiej, na styku dwóch województw podkarpackiego i świętokrzyskiego.

Powierzchnia jaką zajmuje obszar to 4.056,7 ha i rozciąga się od ujścia Wisłoki poniżej Połańca, dalej biegnąc w dół rzeki pomiędzy powiatami prawego i lewego brzegu tj. Mielecki, staszowski, tarnobrzeski i sandomierski aż do samego miasta Sandomierz gdzie swoją granicę opiera o Góry Pieprzowe.

Tarnobrzeska Dolina Wisły została powołana jako obszar naturowy ze względu na szczególnie cenne walory przyrodnicze tego terenu.

Typy siedlisk i ich kody jakie występują i stanowią przedmiot ochrony to:

• 3150 – starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion

• 3270 – zalewane muliste brzegi rzek

• 6440 – łąki selernicowe (Cnidion dubii)

• 6510 – niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)

• 91E0 – łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)*

W korycie rzeki obserwować można stałe wyspy piaszczyste często porośnięte krzewami i drzewami. Sama rzeka ciągle uznawana jest za jedną z najdzikszych dużych rzek Europy. Po wielu latach nieobecności do wód wiślanych powrócił bóbr i wydra, stałym bywalcem tych terenów stał się bielik i bocian czarny. W łęgach i zagajnikach spotkać można sarny, jelenie, lisy i zające. Otwarte tereny w dolinie rzeki szczególnie upodobały sobie sowy uszate jako teren do polowań na gryzonie. Pokaźna ostoja tych sów obecnie utrzymuje się na jednym z osiedli tarnobrzeskich bloków mieszkalnych położonych na skarpie nadwiślańskiej. Koszone łąki zgodnie z wymogami rolnośrodowiskowymi stają się bardziej atrakcyjne i zasiedlane przez czajkę, rycyka i derkacza. Licznie występują tu bażanty i nierzadko spotkać można małe stadka kuropatw. Piaszczyste wyspy stają się powoli miejscami kolonii lęgowych rybitwy zwyczajnej i białoczelnej, sieweczki rzecznej, brodźca piskliwego oraz mewy śmieszki i srebrzystej. Ciekawostką dla tej części Wisły jest obecność od kilku lat pary ostrygojadów. Przy odrobinie szczęścia zaobserwować można również zimorodka.

Szczególnie bogatymi enklawami są łachy i starorzecza gdzie obserwować można kumaka nizinnego i rzekotkę drzewną a w okolicy dopatrzeć się można ropuchy szarej, żaby trawnej i wodnej oraz zaskrońca. Łachy stały się również ostoją grzybienia białego i grążela żółtego.Niegdyś występująca kotewka orzech wodny od wielu lat nie jest notowana. Tereny bardziej otwarte, piaszczyste i dobrze nasłonecznione szczególnie upodobały sobie jaszczurki i liczne owady. Ciekawostką z pewnością jest występująca na tym terenie modliszka.

Wody rzeki choć znacznie oczyszczone nie są szczególnie zasobne w ryby. W wodach występuje większość powszechnych ryb tj. sum, szczupak, sandacz, okoń, leszcz, karp, karaś, krąp, kleń, brzana, certa, świnka, ukleja, płoć, boleń. W mulistym dnie dopatrzeć się można szczeżui i licznych mięczaków i bezkręgowców.

Bardzo istotną rolę jaką pełni dolina Wisły to stanowienie kluczowego korytarza ekologicznego i migracyjnego ważnego w skali Polski i Europy. Dolina to swoista autostrada dla setek tysięcy ptaków migrujących niemalże przez cały rok. Ogromne klucze żurawi, gęsi, kaczek, czapli, kormoranów, czajek i innych siewkowatych to widok coraz bardziej powszechny.

Cała Dolina Wisły jest mocno zróżnicowana dzięki czemu nadal zachowuje duże walory przyrodnicze i jest ostoją bioróżnorodności. Wisła to również doskonałe miejsce do turystyki i aktywnego wypoczynku. Rozsądne wędkarstwo, sparcery, wycieczki konne i rowerowe oraz sporty wodne tj kajakarstwo to sposób na miłe spędzenie czasu na łonie natury. Dolina rzeczna to równierz skarbnica wiedzy, która ciągle skrywa wiele tajemnic. Umiejętne podglądanie przyrody może dostarczyć nam niezapomnianych przygód i wrażeń podczas, których poznać możemy liczne gatunki zwierząt i roślin ich zachowania i preferencje siedliskowe.

Tarnobrzeska Dolina Wisły to bogactwo przyrodnicze, które zostało nam ofiarowane z myślą o przyszłych pokoleniach aby i one mogły karmić swoje zmysły jej pięknem.