CZERWOŃCZYK NIEPAREK (Lycaena dispar)

Czerwończyk nieparek to motyl dzienny z rodziny modraszkowatych. Jego siedliskiem są wilgotne i podmokłe łąki oraz torfowiska niskie. Ostatnio obserwuje się go również w siedliskach suchszych, takich jak siedliska ruderalne, towarzyszące człowiekowi.

Obie pary skrzydeł samców są pomarańczowe, z metalicznym połyskiem. Na ich brzegach widoczne są czarne obwódki.

Przednie skrzydła samicy są pomarańczowe z dwiema czarnymi plamkami pośrodku oraz rzędem ciemnych plamek równoległym do brzegu bocznego skrzydła. Czarna obwódka brzegu skrzydła jest szersza niż u samca. Skrzydła tylne są brunatno lub czarno-pomarańczowe z szeroką pomarańczową przepaską. Górna para skrzydeł jest żółto – pomarańczowa. Znajdują się na nich czarne plamki ułożone w podobny sposób, jak na wierzchu skrzydła. Brzeg skrzydła jest szary. Skrzydło tylne jest szaro-błękitne, zwłaszcza przy nasadzie. Na nim znajduje się kilka czarnych plamek w białej obwódce, rządek nieregularnych plamek czarnych w białej obwódce w okolicy brzegu oraz rozmyta pomarańczowa przepaska ograniczona z obu stron kilkoma czarnymi plamkami. Skrzydła mają rozpiętość 30-45 mm.

Ciekawe są też czułki tych motyli, które są ozdobione białymi prążkami i pomarańczowymi końcówkami.

W lipcu samice składają jaja na liściach szczawiu lancetowatego. Gąsienice wylęgają się
z zimujących jaj wczesną wiosną i żywią się na spodniej stronie liści aż do końca września. Poczwarki są koloru brązowego. Wylęg dorosłych motyli następuje w drugiej dekadzie czerwca.

Wielkość – dł. ciała ok. 15 cm

Występowanie w Polsce – motyl ten występuje w skupiskach praktycznie w całej Polsce, szczególnie w północno-wschodniej części kraju. Spotykany jest na wilgotnych łąkach, moczarach, w lasach łęgowych. Jest aktywny zwłaszcza przy ciepłej pogodzie.

Status ochronny – gatunek objęty ochroną gatunkową, znajdujący się na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce.

Ciekawostki – występuje obficie także w Holandii, jego zasięg występowania sięga aż do Azji.

W Wielkiej Brytanii motyle ta prawdopodobnie wyginęły na skutek osuszania torfowisk. Inna nazwa tego motyla to czerwończyk większy.

MODRASZEK NAUSITOUS (Maculinea nausithous)

Modraszek nausitous – pasożytniczy gatunek motyla dziennego. Zasiedla przede wszystkim ekstensywnie użytkowane i wilgotniejsze łąki trzęślicowe torfowiska niskie. Może także występować na zakrzaczonych stokach w miejscach wysięku wody. Bezwzględnym warunkiem zasiedlenia przez modraszka nausitousa danego stanowiska jest występowanie rośliny pokarmowej – krwiściągu lekarskiego oraz mrówki gatunku wścieklica zwyczajna.

Samice modraszka składają jaja na całkowicie dojrzałych, bordowych kwiatostanach krwiściągu. Podczas składania jaj samice kierują się bliskością gniazd mrówki wścieklicy. Przez 2-3 tygodnie gąsienica odżywia się zawiązkami nasion, a następnie po osiągnięciu ostatniego stadium larwalnego spada na ziemię. Wydzielając traktory zapachowe oczekuje na adopcje przez robotnice mrówek. Jeśli zostanie odnaleziona rozpoczyna się trwający kilkadziesiąt minut proces adopcji, podczas którego gąsienica może wydzielać
z gruczołu nektarowego słodką wydzielinę spijaną przez mrówki. Jeśli zostanie zaakceptowana, robotnice transportują ją do wnętrza mrowiska. W mrowisku gąsienica odżywia się larwami i jajami mrówek oraz prawdopodobnie częściowo dokarmiana jest przez robotnice pokarmem przynoszonym spoza mrowiska. Wiosną, po jedno lub dwukrotnym przezimowaniu, przepoczwarza się, a po około 3 tygodniach opuszcza mrowisko jako dorosły motyl.

U dorosłych osobników wyraźnie zaznacza się dymorfizm płciowy. Skrzydła samca z wierzchu są ciemnoniebieskie (modre) z szeroką, czarną obwódką i ciemnymi żyłkami. Na przednim skrzydle występuje rząd czarnych plamek (zazwyczaj nieobecny u samicy). Wierzch skrzydeł samicy jest czarnobrunatny, sporadycznie z niebieskim nalotem w części nasadowej. U obu płci spodnia strona skrzydeł jest barwy brunatnej z pojedynczym rzędem biało obwiedzionych, czarnych plamek.

Wielkość – rozpiętość skrzydeł od 34 do 37 cm

Występowanie w Polsce – zasiedla południową część kraju, najdalej na północ sięgając na południowe Mazowsze.

Status ochronny – objęty jest ścisłą ochroną gatunkową

Ciekawostki – prowadzi dzienny tryb życia. Odwiedza bardzo niewiele gatunków kwiatów. Najczęściej siada na kwiatach rośliny pokarmowej swoich gąsienic – krwiściągu lekarskim, rzadko na sierpiku barwierskim, wyce ptasiej, sadźcu konopiastym i krwawnicy pospolitej